این مقاله برای کسانی نوشته شده است که به‌تازگی قصد دارند وارد دنیای صادرات شوند و نمی‌دانند از کدام کشور باید شروع کنند. مدیران نوپا، کارآفرینان، تولیدکنندگان کوچک، استارتاپ‌های تازه‌کار صادراتی و کارشناسان بازرگانی سطح پایه مخاطبان اصلی این مقاله هستند.
دستاوردهای آموزشی:
- چرا انتخاب درست کشور مقصد، مهم‌ترین تصمیم در آغاز صادرات است.
- با چه معیارهایی می‌توان یک بازار مناسب صادراتی را تشخیص داد؟
- چه اشتباهاتی در انتخاب کشور هدف رایج است و چگونه می‌توان از آن‌ها اجتناب کرد؟
- چگونه بدون داشتن تخصص پیچیده، یک فهرست اولیه از کشورها برای صادرات تهیه کنیم؟
سجما – سامانه جامع مشارکت های اقتصادی
چرا انتخاب درست کشور مقصد، مهم‌ترین تصمیم در شروع صادرات است؟
اولین کشور مقصدی که برای صادرات انتخاب می‌کنید، می‌تواند سرنوشت صادراتی شما را مشخص کند. انتخاب اشتباه یعنی:
- هزینه بالا برای بازاریابی و ارسال کالا
- ناتوانی در رعایت مقررات مقصد
- شکست در بازگشت سرمایه
اما انتخاب هوشمندانه، به شما اجازه می‌دهد:
- تجربه اولیه مثبت کسب کنید
- مسیر خود را با ریسک کمتر شروع نمایید
- درآمد و اعتبار صادراتی ایجاد کنید
بنابراین، انتخاب کشور مناسب باید یک تصمیم حساب‌شده باشد، نه انتخابی احساسی یا بر پایه شنیده‌ها.
مثال کاربردی: یک تولیدکننده کفش در تهران، صادرات را با کشور عراق شروع کرد نه آلمان؛ چراکه بازار عراق ساده‌تر، نزدیک‌تر و کم‌هزینه‌تر بود.
سجما – سامانه جامع مشارکت های اقتصادی
شناخت ابتدایی بازارهای خارجی با رویکرد ساده و بدون پیچیدگی فنی
برای شروع نیازی به تحلیل‌های پیچیده نیست. با چند گام ساده، شناخت پایه‌ای از بازارهای خارجی به دست می‌آورید:
-
نگاه به کشورهای همسایه: معمولاً ارتباط فرهنگی، زبانی و دسترسی آسان‌تری دارند.
-
بررسی تجارت موجود ایران: ببینید کالاهای مشابه به کجا صادر می‌شوند.
-
مطالعه بازارهای مصرفی پررونق: کشورهایی که واردکننده حجم بالای کالای مشابه هستند.
-
استفاده از گزارش‌های ساده اتاق‌های بازرگانی: این گزارش‌ها اطلاعات قابل فهمی برای تازه‌کارها ارائه می‌دهند.
نیازی نیست در ابتدا وارد بازارهای رقابتی و پیچیده مانند اتحادیه اروپا شوید. بازارهای ساده‌تری مانند آسیای مرکزی، افغانستان، عراق یا کشورهای آفریقایی ممکن است شروع بهتری باشند.
سجما – سامانه جامع مشارکت های اقتصادی
فاکتورهای اولیه در انتخاب کشور (زبان، فاصله، فرهنگ، دسترسی و قوانین عمومی)
برای یک صادرکننده مبتدی، بررسی چند فاکتور ساده می‌تواند مسیر انتخاب کشور مناسب را روشن کند:
-
زبان و فرهنگ مشترک یا نزدیک: باعث سهولت ارتباطات می‌شود.
-
فاصله جغرافیایی: هزینه حمل‌ونقل و زمان رسیدن کالا را کاهش می‌دهد.
-
روابط سیاسی و اقتصادی مثبت با ایران: احتمال اعمال تعرفه یا ممنوعیت کاهش می‌یابد.
-
دسترسی لجستیکی: مسیر حمل‌ونقل زمینی یا دریایی موجود باشد.
-
قوانین عمومی واردات: کشورهایی که محدودیت‌های پیچیده یا فنی زیادی ندارند برای شروع مناسب‌ترند.
نکته کاربردی: صادرات به کشوری مانند عمان، به دلیل روابط خوب، مسیر کوتاه و قوانین وارداتی ساده، برای تازه‌کاران بسیار مناسب است.
سجما – سامانه جامع مشارکت های اقتصادی
خطاهای رایج در انتخاب کشور هدف و نحوه اجتناب از آن‌ها
مبتدی‌ها معمولاً با این اشتباهات مسیر صادرات را سخت‌تر می‌کنند:
- انتخاب صرفاً براساس علاقه یا شنیده‌ها: علاقه به یک کشور دلیل کافی نیست.
- عدم بررسی مقررات وارداتی کشور مقصد: ممکن است کالای شما اصلاً مجاز به ورود نباشد.
- توجه نکردن به رقبا در آن کشور: بازار اشباع، ریسک بالایی دارد.
- نداشتن توان لجستیکی یا نمایندگی محلی: بدون دسترسی مناسب، فروش موفق نخواهید داشت.
راه‌حل اجتناب از این خطاها:
- همیشه پیش از تصمیم نهایی، با یک مشاور صادراتی یا اتاق بازرگانی مشورت کنید.
- اطلاعات رسمی واردات کشور مقصد را از منابع معتبر دریافت کنید.
سجما – سامانه جامع مشارکت های اقتصادی
تمرین: تهیه یک فهرست اولیه از ۳ کشور مناسب برای شروع صادرات
برای تمرین این مهارت، کافی است مراحل زیر را طی کنید:
-
نام کالای خود را مشخص کنید.
-
سه کشور همسایه یا نزدیک ایران را یادداشت کنید.
-
در گوگل یا وب‌سایت سازمان توسعه تجارت ایران جست‌وجو کنید: «صادرات + نام کالا + نام کشور»
-
بررسی کنید آیا در سال‌های اخیر به این کشورها کالای مشابه صادر شده یا نه.
-
اگر بله، آن کشور را در لیست خود نگه دارید.
مثال تمرینی: اگر شما تولیدکننده زعفران هستید، بررسی صادرات به امارات، هند و عراق می‌تواند شروع مناسبی باشد.
سجما – سامانه جامع مشارکت های اقتصادی
پیش‌نیاز مطالعه این مقاله
برای فهم بهتر این مقاله، پیشنهاد می‌شود پیش از آن مقاله «اولین قدم برای صادرات؛ چگونه برای ورود به تجارت بین‌الملل آماده شویم؟» را بخوانید تا با اصول ذهنی و سازمانی ورود به صادرات آشنا شوید.
همچنین اگر درباره مراحل قانونی ورود به صادرات چیزی نمی‌دانید، مقاله «اخذ مجوزهای صادراتی؛ راهنمای سطح مبتدی برای ورود قانونی به صادرات» نیز بسیار مفید خواهد بود.
